Pierwotne niedobory odporności to grupa ponad 450 różnorodnych chorób charakteryzujących się nieprawidłowym funkcjonowaniem jednego lub kilku elementów układu odpornościowego. Skutkiem tego jest występowanie przewlekłych lub nawracających zakażeń układu oddechowego i innych narządów oraz zwiększone ryzyko rozwoju chorób autoimmunizacyjnych, czy nowotworowych.
Szacunki dotyczące liczby chorych na PNO pozwalają sądzić, że w Polsce na tę chorobę cierpi 20 000 osób.
Objawy ostrzegawcze dotyczące PNO u dzieci
Po zaobserwowaniu co najmniej dwóch z poniższych objawów lekarz powinien pilnie skierować pacjenta do specjalisty immunologa:
Cztery lub więcej nowych zakażeń ucha w ciągu roku
Dwa lub więcej nowych zakażeń zatok w ciągu roku
Stosowanie antybiotyków przez 2 miesiące lub dłużej z niewielkim efektem
Dwa lub więcej zapaleń płuc w ciągu roku
Konieczność stosowania antybiotyków dożylnych do leczenia zakażenia
Nieprzybieranie na wadze lub zahamowanie prawidłowego rozwoju dziecka
Nawracające, głębokie ropnie skóry i innych narządów
Uporczywe pleśniawki w jamie ustnej lub zakażenia grzybicze na skórze
Dwa lub więcej zakażeń tkanek głębokich, w tym posocznica
PNO w wywiadzie rodzinnym
Objawy ostrzegawcze dotyczące PNO u dorosłych
Po zaobserwowaniu co najmniej dwóch z poniższych objawów lekarz powinien pilnie skierować pacjenta do specjalisty immunologa:
Powtarzające się zakażenia inwazyjne.(dwa lub więcej zapaleń płuc, nawracająca posocznica, ropnie, zapalenie opon mózgowych).
Niskie stężenie IgG w surowicy, przewlekła limfopenia, neutropenia lub małopłytkowość.
Zakażenia oportunistyczne lub spowodowane przez nietypowe patogeny.(np. pneumocystozowe zapalenie płuc).
Przedłużające się lub nawracające, nietypowe lub oporne na leczenie zmiany w jamie ustnej (afty i owrzodzenia) lub wysypki skórne.(rumień, teleangiektazje, nawracające wysypki krostkowe/ guzkowate/rumieniowe).
Słaba odpowiedź na wydłużoną lub wielokrotną antybiotykoterapię, zwłaszcza dożylną.
Przewlekłe powiększenie tkanek limfatycznych.
uogólniona limfadenopatia, powiększenie śledziony o niejasnej przyczynie lub niewyczuwalne węzły chłonne i migdałki.
Przewlekła biegunka z objawami lub bez objawów zapalenia jelita grubego.
Dodatni wywiad rodzinny w kierunku PNO, chorób autoimmunologicznych, białaczki lub chłoniaka.
Referencje
Tangye SG i in., J Clin Immunol. 2020 Jan;40(1), s. 24-64.
Kumar A., Teuber S.S., Gershwin M.E, Clin. Dev. Immunol. 2006, 13, s. 223–259.
Pierwotne Niedobory Odporności. Stan obecny oraz potrzeby diagnostyki i terapii w Polsce, PEX PharmaSequence, Warszawa 2017.
http://downloads.info4pi.org/pdfs/10-Warning-Signs---Generic-Text--2-.pdf dostęp: maj 2020.